Naar aanleiding van een Pano-reportage over de schuldenindustrie hebben minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en staatssecretaris van Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) aangekondigd extra maatregelen te zullen nemen om mensen te beschermen tegen torenhoge schulden. Eerste herinneringsbrieven zouden altijd gratis moeten zijn en de boetes voor een openstaande rekening mogen nooit hoger zijn dan de schuld zelf, daar is consensus over.
Pano van VRT NWS toont aan hoe er een zogeheten “schuldenindustrie” bestaat. Incassobureaus en deurwaarders hebben er baat bij om openstaande rekeningen zo lang mogelijk onbetaald te houden, omdat het hen meer geld opbrengt. Mensen in armoede houden soms nauwelijks het hoofd boven water door alle openstaande schulden.
In de Kamer zijn er tijdens het vragenuurtje verschillende interpellaties geweest over het thema. “Hele inboedels worden verkocht, zonder dat het iets van de schuld aflost”, zegt Kamerlid Annick Lambrecht (SP.A). “Het is de realiteit voor 365.000 Belgen. Deurwaarders worden slapend rijk op de miserie van anderen. Hoe meer niet-betaalde schulden, hoe meer kassa kassa.”
SP.A vraagt onafhankelijke controles op gerechtsdeurwaarders en wil de kosten van gerechtsdeurwaarders halveren.
Ook N-VA is bezorgd over de schuldenindustrie. “Er zijn initiatieven op het terrein van deurwaarders die meer bemiddelaars worden. Kunnen we dit institutionaliseren?”, vraagt Kamerlid Kristien Van Vaerenbergh (N-VA).
CD&V wil dat de deurwaarderskosten niet hoger kunnen oplopen dan de openstaande schuld, zegt Sonja Becq (CD&V).
Kosten nooit groter dan schuld
Minister van Justitie Geens en staatssecretaris voor Armoedebestrijding Demir beloven allebei maatregelen te zullen nemen. Er lijkt consensus te zijn over het feit dat extra kosten die bij een openstaande factuur komen kijken, nooit hoger mogen liggen dan de openstaande schuld zelf.
Volgens Geens zijn er sinds het begin van de legislatuur al maatregelen genomen om mensen met schulden te helpen, maar kan de regering nog een stap verder gaan. Hij wil ook de deontologische regels van deurwaarders herbekijken.
Demir wil dat de eerste herinneringsbrief voor een openstaande factuur nooit extra kosten met zich meebrengt. Voor telecomoperatoren bestaat al zo’n regeling, dat zou moeten uitgebreid worden naar alle sectoren.
Daarnaast moeten mensen sneller een voorstel tot afbetalingsplan krijgen en doorverwezen worden naar schuldbemiddeling.
Ook minister van Consumentenzaken Kris Peeters wil extra maatregelen nemen. Hij vindt onder meer dat betalingstermijnen om een factuur te betalen, verlengd moeten worden en wil de regels voor incassobureaus aanscherpen.
Bron: VRT
—
Advocaat Paul Cools pleit in een opiniestuk voor Knack voor een omslag richting duurzaamheid in de schuldsector: ‘Elke sector heeft naast zijn economische belangen ook een sociale verantwoordelijkheid.’
Onbetaalde facturen blijven in België een groot probleem. Een derde van de facturen wordt niet of te laat betaald. Daarmee scoren we onder het Europese gemiddelde. Laattijdige betalingen brengen bedrijven in financiële problemen. Wie een prestatie of een product levert, moet er ook voor betaald worden. Het doel staat daarom niet ter discussie, wel de middelen die we gebruiken om een factuur betaald te krijgen.
Als advocaat zie ik dagelijks de perverse effecten van het schuldsysteem. In de praktijk krijgen we zelden te maken met mensen die niet willen betalen, eerder met iemand die niet kàn betalen. Hoe verzoen ik dat met het belang van mijn cliënt wiens factuur openstaat? Wat zijn de oplossingen?
Zet in op een minnelijke schikking
Op dit moment is er maar één oplossing: vermijd een gerechtelijk traject en blijf zo lang mogelijk inzetten op een minnelijke schikking zoals een afbetalingsplan. Want er is niets zo onvoorspelbaar en ontransparant als gerechtskosten. Het zijn de dagvaarding, betekening, rolrechten en andere onkosten die een factuur van enkele tientallen euro’s doen ontsporen tot een bedrag dat in de duizenden euro’s kan oplopen. Wie verdient eraan? De deurwaarder én de staat. Ook de overheid doet namelijk mee aan de schuldindustrie.
Het gevolg van die gerechtskosten laat zich raden: de schuldenaar wordt geconfronteerd met hogere financiële kosten die als een strop rond zijn nek hangen. Het wordt voor hem net moeilijker om zijn oorspronkelijke schuld af te betalen. Uiteindelijk wordt een schuld soms oninvorderbaar en blijft de schuldeiser verantwoordelijk voor deze gerechtskosten. Of de schuldenaar betaalt of niet, de gerechtsdeurwaarder is de enige die altijd betaald wordt. Het is alleen in zijn belang dat een gerechtelijk invorderingstraject zo lang mogelijk duurt.
Net zoals de energie- of autosector moet ook de schuldsector de omslag maken naar duurzaamheid. We moeten ervoor zorgen dat zowel de schuldeiser betaald wordt, als dat de schuldenaar voor een negatieve schuldenspiraal wordt beschermd. Het komt erop aan om voor elke debiteur het juiste invorderingstraject toe te passen, in functie van zijn inkomen en andere schulden.
Ook de wetenschap kan helpen
Met ons kantoor hebben we een algoritme ontwikkeld dat toelaat om het succes van een gerechtelijke invordering te voorspellen. Aan de hand van verschillende parameters wordt aan een debiteur een traject toegewezen. Zo zal een alleenstaande moeder met twee kinderen en een heleboel andere schulden bijvoorbeeld niet in aanmerking komen voor een dagvaarding.
In bepaalde gevallen is de rechtbank wel een nuttige en logische stap. Maar die dossiers ondergaan een strenge selectie. Alleen wanneer een wanbetaler niet reageert op onze aanmaningen en we dankzij het algoritme weten dat hij voldoende solvabel is, trekken we naar de rechtbank. Zo vermijden we — ook in het belang van onze cliënt — onnodige gerechtskosten. Dat ontlast dan weer het gerechtsapparaat dat onder druk staat, niet in het minst door advocaten die onnodige procedures instellen. Advocaten en deurwaarders die hardnekkig dagvaarden werken eerder voor het eigen belang, dan voor dat van hun cliënt. Ook dat is een pervers effect.
Minister van Justitie
Elke sector heeft naast zijn economische belangen ook een sociale verantwoordelijkheid. Het is aan de wetgevende macht om hier een duw in de rug te geven en de juiste richting aan te geven. Zo kan men de uitvoering van vonnissen anders organiseren zodat voortaan slechts één deurwaarder hiervoor instaat. Dat is nu niet het geval met dubbele, driedubbele, vierdubbele… kosten tot gevolg.
Het belang van onze cliënt ten volle verdedigen én wanbetalers tegelijkertijd uit de diepere schuldput houden: het is mogelijk. Laten we als advocaat, gerechtsdeurwaarder en justitie niet alleen op een andere manier samenwerken, maar ook dezelfde maatschappijvisie delen. Enkel zo bestrijden we mee de stijgende armoede in ons land en stimuleren we een gezonder economisch klimaat met minder schulden. Of is dat iets wat sommigen niet interesseert?
Paul Cools is advocaat en partner bij La-On Lawyers dat onbetaalde facturen invordert voor KMO’s en multinationals.
Bron: Knack
Koen